Ebeveynler İçin P4C
Çocuk Edebiyatı İle Büyük Soruları Konuşmak

Bu eğitim, felsefi diyalog, sorgulama temelli öğrenme ve kavramsal düşünme konusunda çocukları ile iletişimlerini geliştirmek isteyen ebeveynlere yönelik bir programdır.

Dünyada Philosophy for Children (P4C) bilinen Çocuklar İçin Felsefe pedagojisinin kavramsal öğrenme ve felsefi diyalog yürütmeye yaklaşımını deneyimlemek isteyenlere yönelik geliştirilmiştir. Çocukların soru sorma ve sorgulama becerilerinin gelişmesi için çocuk edebiyatının farklı örneklerinin nasıl kullanılabileceği katılımcılara aktarılır.

Bir çok ebeveyn çocukların dünya üzerine meraklı sorularına nasıl karşılık vereceği konusunda zorluk yaşıyor. Yaşadıkları zorluk çocuğun sorduğu sorunun cevabına hazır olup olmamasından çok aslında kendilerinin de sorunun cevabını bilmemelerinden kaynaklanıyor. Her şeyi bilmek zorunda olan ebeveyn imajına hapsolmak zorunda değiliz. Bir takım “büyük” soruları yanıtlamak çocuklar için ne kadar zorsa bizim için de o kadar zor olabilir. Bu durumlarda onlara hazır cevaplar sunmak yerine onların merakına eşlik ederek bir keşif yolculuğuna çıkabiliriz.

Eğitimde Çocuklar İçin Felsefe yaklaşımını kullanarak büyük soruları nasıl ele alabileceğimizi öğreneceğiz. Çocukların merak duygusuna saygı duyarak, o büyük sorulara nezaketle yaklaşarak çocuklarla birlikte düşünme yolculuğuna nasıl çıkacağımızı deneyimleyeceğiz. Büyük soruları konuşurken ne türden araçları kullanabilirsiniz, hangi tür çocuk edebiyatını kullanabilirsiniz, bunun pratiklerine odaklanacağız.

Büyük sorularla tanışacak, onları tanımayı, bu türden sorular sormayı ve bu soruları nasıl ele alabileceğinizi öğreneceksiniz. Kaliteli çocuk edebiyatından haberdar olacaksınız. Ayrıca çocuk edebiyatı okumayı nasıl bir düşünme deneyimine çevirebileceğinize odaklanacaksınız.

P4C
Çocuklar İçin Felsefe Nedir?

Çocuklar İçin Felsefe (Philosophy for Children), Amerikalı filozof Matthew Lipman’ın çalışmaları çerçevesinde ortaya çıkmış bir pedagojidir. Lipman’ın Soruşturma Topluluğu Modeli’ni (Community of Inquiry Model) eğitim ortamına uyarlaması ve felsefe eğitimini bu modele dayanarak şekillendirmesi ile ortaya çıkmıştır. Soruşturma Topluluğu Modeli’ne göre sınıf ortamı, katılımcılarının bilgiyi biçimlendirdiği, soruşturduğu, süzgeçten geçirdiği bir topluluk olarak düşünülür. Bu yüzden, Çocuklar İçin Felsefe oturumunu yöneten kolaylaştırıcı, bilgiyi aktaran kişi değil, çocukları düşünmeye, konuşmaya ve soruşturmaya teşvik eden kişidir. Oturum sonunda ortaya çıkan bilgi ve kavrayış eğitmenin değil çocukların aktif katılımının ürünüdür.

Çocuklar İçin Felsefe oturumlarında çocuklar felsefe tarihinden filozofların düşüncelerini öğrenmezler. Çocuklar felsefi bir problemi tetikleyen bir uyaran (hikaye, fotoğraf, düşünce deneyi, video, nesne, vb.) etrafında bir araya toplanır. Topluluğun ortaya çıkardığı sorular etrafında topluluk cevaplar aramaya, soruşturmaya, düşünmeye ve felsefe yapmaya yönlendirilir. Tartışılan konular öğretmenin değil, çocukların meraklarının bir ürünüdür.

Çocuklar İçin Felsefe’nin
doğrudan kazanımları üç noktadadır.

Öncelikle, çocukların düşünme becerilerinin gelişmesine katkı sunar. Çocukların akıl yürütme, kavram oluşturma, bağıntı kurma, varsayımsal düşünme, soyutlama becerileri gelişir. İkinci olarak, çocukların iletişim becerilerini geliştirir. Başkalarını dinleme ve kendilerini ifade etmelerine yardımcı olur. Aynı zamanda çocukların psikososyal gelişimlerine etki eder. Çocuklar fikirlerini kişiselleştirmemeyi, cesurca fikirlerini ifade etmeyi öğrenir. Durham Üniversitesi’nin yürüttüğü bir araştırmada P4C’yi sürekli uygulayan sınıflarda çocukların sabır, kendine güven ve öz saygılarının geliştiği gözlemlenmiştir.

Çocuklar İçin Felsefe bugün dünyada bir sosyal hareket haline gelmiş durumdadır. Bir çok eğitmen, Soruşturma Topluluğu Modeli’nin eğitimin her alanına taşınması ve felsefe eğitiminin daha erken sınıflarda müfredatta yer alması için çalışmaktadır. Bugün dünyada 50 farklı ülkede P4C pedagojisi uygulanmaktadır. UNESCO, Education Endowment Foundation gibi köklü kurumlar P4C konusunda araştırmalar ve raporlar yayınlamaktadır.

P4C tasarımlarında kazanımlar süreç odaklıdır. Öğrenme ortamının süreç içinde sürekli olarak geliştirilmesi hedeflenir. Varılan hedeflere, yargılara ve bilgiye nasıl ulaşıldığı önemsenir.

P4C, bilgi odaklı değil beceri odaklı kazanımlar hedefler. 21. yüzyıl becerileri olarak da anılan problem çözme, duygusal esneklik, iletişim, yaratıcı, kavramsal, eleştirel ve bir arada düşünme becerileri P4C pedagojisinin temel kazanımlarındandır.

P4C, Plato, Kant, Hegel gibi filozofların öğretilerinin aktarıldığı bir ders değil, çocukların insanların tarih boyunca boğuştuğu kavramsal sorunlarla topluluk içinde düşündükleri, sorguladıkları, tartıştıkları, paylaştıkları ve felsefe yaptıkları bir etkinliktir.

P4C öğretmenleri sınıfın merkezi ve bilginin kaynağı olmaktan çıkarır. Bilgi sınıfta oluşturulan çemberin ürünüdür. Öğretmen bir arada düşünmeyi tesis eden bir kolaylaştırıcı olarak iş görür.

Türkçe, Demokrasi ve İnsan Hakları, Matematik, Fen Bilgisi, Din Kültürü gibi dersler P4C pedagojisine uygun olarak kavramsal kazanımlar doğrultusunda tasarlanabilir.